Thời Thơ Ấu: Wolfgang Amadeus Mozart sinh ngày 27 tháng 1 năm 1756 tại Salzburg, Áo. Cha là ông Leopold và mẹ là bà Anna Maria Mozart. Cha của ông, Leopold, là một nhà soạn nhạc và giáo viên âm nhạc, và ông nhanh chóng nhận ra tài năng âm nhạc phi thường của Wolfgang A Mozart. Khi mới ba tuổi, Mozart đã bắt đầu chơi đàn piano, và đến năm năm tuổi, cậu bé đã bắt đầu sáng tác nhạc.
Thần Đồng Âm Nhạc: Mozart là một thần đồng vì khả năng âm nhạc xuất sắc từ khi còn rất bé. Khi mới sáu tuổi, ông đã trình diễn trước các vị vua ở Âu Châu, thể hiện khả năng chơi đàn dương cầm và vĩ cầm. Cậu Wolfgang A Mozart đã sáng tác bản nhạc giao hưởng đầu tiên khi mới tám tuổi và vở opera đầu tiên khi mười một tuổi. Tài năng của Mozart được thể hiện qua các tác phẩm đã làm ngạc nhiên khán giả và các nhạc sĩ nên được mang danh hiệu là một thiên tài âm nhạc.
Cuộc Sống Tại Các Thành Phố
Salzburg: Mozart đã trải qua phần lớn thời thơ ấu ở Salzburg, nơi cha ông là nhạc sĩ của triều đình. Mặc dù di chuyển nhiều nơi, Salzburg là nơi ông gắn bó trong nhiều năm. Trong thời gian này, Mozart đã sáng tác nhiều loại nhạc khác nhau, bao gồm giao hưởng, sonata, và thánh nhạc. Tuy nhiên, ông cảm thấy cuộc sống âm nhạc ở thành phố này hạn chế và mong muốn có cơ nhiều cơ hội rộng lớn hơn.
Munich: Năm 1777, Mozart đến Munich để tìm kiếm việc làm nhưng không thành công. Mặc dù không có vị trí cố định, ông vẫn tiếp tục sáng tác và trình diễn một số tác phẩm của ông được ưa chuộng. Vở opera “La Finta Giardiniera” trình diễn tại Munich vào năm 1775, đã nhận được sự hoan nghênh nồng nhiệt, cho thấy phong cách sáng tác opera đang phát triển.
Mannheim: Chuyến thăm Mannheim của Mozart vào năm 1777-78 có ý nghĩa quan trọng trong sự phát triển của Mozart là một nhà soạn nhạc. Mannheim là nơi có một trong những dàn nhạc nổi tiếng nhất Âu Châu thời bấy giờ, và Mozart đã bị ảnh hưởng sâu sắc bởi các nhạc sĩ ở đây. Trong thời gian lưu lại, ông đã sáng tác nhiều tác phẩm, bao gồm bản “Giao Hưởng Mannheim”, và gặp gỡ gia đình Weber, người mà ông sau này có mối quan hệ quan thân tình.
Paris: Thời gian ở Paris vào năm 1778 của Mozart gặp phải nhiều thử thách cả về cá nhân lẫn nghề nghiệp. Mặc dù ông đã sáng tác nhiều tác phẩm quan trọng trong thời gian này, bao gồm giao hưởng “Paris” (Giao Hưởng số 31) nhưng Mozart gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một vị trí ổn định. Cái chết của mẹ ông, người đã đi cùng ông trong chuyến đi này, đã làm tâm hồn ông bị giao động rất nhiều. Dù vậy, âm nhạc của ông vẫn gây ấn tượng tốt với khán giả, và giao hưởng “Paris” đặc biệt được đón nhận nồng nhiệt.
Vienna: Mozart chuyển đến Vienna vào năm 1781 và sống ở đây cho đến cuối đời. Vienna là trung tâm văn hóa, và Mozart nhanh chóng khẳng định mình là một trong những nhà soạn nhạc hàng đầu của thành phố. Thời gian ở Vienna những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông được ra đời và được Hoàng Đế Joseph II bảo trợ và trở thành một nhân vật quan trọng trong nghệ thuật âm nhạc của thành phố Vienna.
Các Tác Phẩm Nổi Tiếng
Concerto Cho Dương Cầm: Concerto Mozart soạn cho dương cầm gồm những tác phẩm nổi bật bao gồm:
- Piano Concerto Số 20, Rê Thứ, K. 466: Nổi tiếng với sự mãnh liệt kịch tính và phối khí phong phú, nó là một tác phẩm mà nhạc sĩ Beethoven rất yêu thích.
- Piano Concerto Số 21, Đô Trưởng, K. 467: Còn được biết đến với tên “Elvira Madigan,” nổi tiếng với vẻ đẹp trữ tình, đặc biệt là phần chương chậm.
- Piano Concerto Số 23, La Trưởng, K. 488: Concerto này được biết đến với sự duyên dáng và độ sâu biểu cảm của phần chương chậm.
Nhạc Hợp Xướng: Nhạc hợp xướng của Mozart cũng rất được ngưỡng mộ. Một số tác phẩm hợp xướng nổi tiếng của ông bao gồm:
- Réquiem, Rê Thứ, K. 626: Được viết dở dang khi ông qua đời, tác phẩm này là một trong những sáng tác sâu sắc và sâu đậm nhất của Mozart.
- Mass, Đô Thứ, K. 427: Được biết đến với tên gọi “Great Mass,” đây là một trong những tác phẩm thánh nhạc nhiều tham vọng nhất của ông, mặc dù cũng chưa hoàn tất.
- Ave Verum Corpus, K. 618: Một tác phẩm ngắn nhưng tuyệt đẹp, nó là một phần không thể thiếu của tiết mục hợp xướng.
Opera: Opera của Mozart được coi là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất trong lịch sử âm nhạc phương Tây. Những opera nổi tiếng bao gồm:
- The Marriage of Figaro (Le nozze di Figaro), K. 492: Một vở hài kịch tuyệt vời với thông điệp xã hội mạnh mẽ, nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt ở Vienna ngay từ khi ra mắt.
- Don Giovanni, K. 527: Một opera được liệt kê là “đen tối” và phức tạp kết hợp giữa hài kịch và bi kịch, được đón nhận nồng nhiệt ở Prague và vẫn là một trong những tác phẩm được trình diễn nhiều nhất.
- The Magic Flute (Die Zauberflöte), K. 620: Một singspiel kết hợp giữa chủ đề dân gian và Masonic, thành công ngay từ buổi trình diễn đầu tiên và vẫn là một tác phẩm được yêu thích qua nhiều thế kỷ.
Sự Đón Nhận Của Triều Đình và Khán Giả
Các tác phẩm của Mozart thường được khán giả đón nhận nồng nhiệt, đặc biệt là ở Vienna, nơi tên tuổi của ông được đưa lên hàng đầu trong giới nhạc sĩ. Các vở opera của ông đặc biệt được ca ngợi vì sự đổi mới, độ sâu kịch tính, và sự phức tạp trong ký âm và nhạc cụ. Tuy nhiên, mối quan hệ của ông với triều đình lại phức tạp hơn. Mặc dù nhận được một số bảo trợ, ông thường gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm ổn định và cảm thấy không được tầng lớp quý tộc đánh giá cao.
Những Năm Cuối Đời Ở Vienna
Những năm cuối đời của Mozart ở Vienna mang lại cho ông thành công nhưng cũng không ít khó khăn về mặt cá nhân. Dù đã sáng tác một số tác phẩm vĩ đại nhất, bao gồm “Réquiem” và “The Magic Flute,” ông phải đối diện với khó khăn tài chính và vấn đề sức khỏe. Những năm cuối đời của ông là giai đoạn sáng tạo mãnh liệt, nhưng tình hình tài chính ngày càng tồi tệ, gây ra nhiều căng thẳng và cuộc sống trở nên bê tha và tồi tệ. Ông qua đời vào ngày 5 tháng 12 năm 1791, ở tuổi 35, để lại một di sản vẫn tiếp tục ảnh hưởng sâu đậm đến nền âm nhạc cổ điển ngày nay.
Mozart được chôn cất trong một ngôi mộ chung của người dân trong vùng nên người ta vẫn không tìm ra thi hài và có mộ riêng cho Mozart nhưng âm nhạc và tài năng của ông là một di sản sẽ mãi mãi tồn tại. Wolfgang Amadeus Mozart là một trong những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất trong lịch sử.
-Nguyễn Tường Khanh-