Auguste Rodin sinh ngày 12 tháng 11 năm 1840 tại Paris, Pháp, trong một gia đình bình dân. Cha ông làm thư ký, và Rodin thời trẻ được giáo dục tại École Impériale Spéciale de Dessin et de Mathématiques, còn được gọi là “Petite École.” Mặc dù có tài năng được bộc lộ rõ rệt, Rodin đã bị trường École des Beaux-Arts danh tiếng từ chối ba lần. Không nản lòng, ông tiếp tục phát triển tài năng của mình bằng cách tự học và làm việc, và theo học với một số nhà chạm trỗ điêu khắc (decorative sculpture).
Tác Phẩm Ban Đầu
Những năm đầu sự nghiệp, Rodin làm những công việc thực tế như tạo các yếu tố trang trí cho các tòa nhà và tượng đài. Năm 1864, ông tạo tác phẩm điêu khắc đầu tiên của mình, The Man with the Broken Nose (Người Đàn Ông Mũi Gãy), một bức tượng bán thân được chạm khắc thô mộc và chân thực, thể hiện sự khác biệt của ông so với các hình thức lý tưởng hóa đang thịnh hành thời bấy giờ. Tác phẩm này dù bị Paris Salon từ chối, nhưng là tiền đề quan trọng cho thành công sau này của Rodin.
Thành Tựu Trong Lãnh Vực Nghệ Thuật Điêu Khắc
Claude Lorrain
Công việc tạc bức tượng về hoạ sĩ Claude Lorrain ít nổi bật hơn so với các nhân vật khác của Rodin, nhưng ông ngưỡng mộ khả năng sáng tạo các phong cảnh đầy sức sống của hoạ sĩ Lorrain. Rodin đã bị ảnh hưởng bởi phong cách gợi lên tâm trạng và cảm xúc của Lorrain qua các tác phẩm hội hoạ. Các tác phẩm sau này của Rodin thể hiện sự phức tạp về trải nghiệm của con người là một ảnh hưởng rõ rệt từ Lorrain.
Domingo Sarmiento
Năm 1880, Rodin nhận được đơn đặt hàng để tạc một bức tượng điêu khắc bán thân của Domingo Faustino Sarmiento, một nhà văn trí thức người Argentina và cũng từng là Tổng thống của Argentina. Tượng bán thân được hoàn thành vào năm 1887 và được ca ngợi vì chiều sâu tâm lý, biểu hiện được sự sắc sảo trí tuệ, sự quyết tâm và cương nghị của Sarmiento. Tác phẩm này đã khẳng định tài nghệ và danh tiếng của Rodin như một bậc thầy về chân dung điêu khắc.
Victor Hugo
Một dự án quan trọng kéo dài nhiều năm của Rodin là bức tượng của văn hào Victor Hugo. Vào những năm cuối 1880, ông được ủy nhiệm để tạc một tượng đài cho đại văn hào. Tuy nhiên, cách diễn đạt không theo truyền thống của Rodin khi khắc họa Hugo trong tư thế khỏa thân và được bao quanh bởi các hình tượng ẩn dụ, đã gây ra nhiều tranh cãi. Cuối cùng, ủy ban đã từ chối phiên bản của Rodin, nhưng những tác phẩm ông tạo ra trong giai đoạn này, bao gồm các bản phác thảo và nghiên cứu, vẫn được đánh giá cao.
Honoré de Balzac
Tác phẩm nổi tiếng và gây tranh cãi nhất của Rodin là bức tượng Honoré de Balzac, do Société des Gens de Lettres đặt hàng vào năm 1891. Thiết kế cuối cùng của Rodin mang tính cách mạng: thay vì miêu tả Balzac một cách tự nhiên, ông nhấn mạnh vào bản chất của nhà văn, tạo ra một hình tượng khổng lồ, khoác áo choàng với các nét mặt phóng đại, thể hiện sự hiện diện vượt trội của Balzac. Khi ra mắt năm 1898, tác phẩm này bị lên án và từ chối, nhưng ngày nay được coi là một kiệt tác, đánh dấu bước ngoặt trong ngành điêu khắc hiện đại.
Mối Quan Hệ Đầy Sóng Gió Với Camille Claudel
Camille Claudel, một nhà điêu khắc tài năng, đã trở thành học trò, nàng thơ và người tình của Rodin vào đầu những năm 1880. Mối quan hệ của họ rất mãnh liệt và ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc đời cả hai nghệ sĩ, nhưng cũng đầy sóng gió. Sự xuất hiện và ảnh hưởng của Claudel thể hiện trên các tác phẩm của Rodin rất rõ rệt, đặc biệt trong những tác phẩm thân mật và gợi cảm hơn trong giai đoạn họ yêu nhau. Tuy nhiên, vì Rodin không rời bỏ người bạn đời lâu năm Rose Beuret để hoàn toàn đến với Claudel. Claudel khát khao sự độc lập cũng như muốn được công nhận là người tình chính thức đã dẫn đến sự chia tay đầy đau đớn. Claudel sau này mắc bệnh tâm thần và 30 năm cuối đời sống trong nhà thương điên. Mối quan hệ của họ vẫn là một trong những câu chuyện tình bi thương nhất trong lịch sử nghệ thuật.
Di Sản Như Một Nhà Điêu Khắc Của Thế Kỷ 20
Di sản của Rodin là một nhà điêu khắc lừng danh, được mang danh là người mở đầu cho nền điêu khắc hiện đại. Tác phẩm của ông đánh dấu sự từ bỏ các hình thức lý tưởng hóa của chủ nghĩa tân cổ điển, thay vào đó là hiện thực, biểu lộ tình cảm, và cường độ cảm xúc. Trong suốt cuộc đời ông phải đương đầu với nhiều khước từ và các cuộc tranh cãi nhưng các tác phẩm của Rodin như The Thinker (Người Suy Tư), The Kiss (Nụ Hôn), và The Gates of Hell (Cánh Cửa Địa Ngục) đã trở thành biểu tượng điêu khắc của thời đại.
Nghệ thuật điêu khắc của Rodin nhấn mạnh vào kết cấu, chuyển động và chiều sâu tâm lý đã mở đường cho các nhà điêu khắc thế kỷ 20 như Constantin Brâncuși, Alberto Giacometti, và Henry Moore. Sự khám phá của ông về hình thể và cảm xúc con người vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho các điêu khắc gia ngày nay vẫn tiếp tục củng cố vị thế của ông là một trong những nhà điêu khắc quan trọng nhất trong lịch sử nghệ thuật của thế kỷ 20.
-Lê Nguyễn Thanh Phương-