Gần đây, các kẻ lừa đảo sử dụng mã QR để đánh cắp thông tin cá nhân và thực hiện các hành vi gian lận. Những hình thức lừa đảo này ngày càng tinh vi và lan rộng, ảnh hưởng đến nhiều nơi và nền tảng khác nhau.
Các Phương Thức Lừa Đảo Thường Gặp Liên Quan Đến Mã QR:
- Bãi Đậu Xe và Nơi Công Cộng: Kẻ lừa đảo đặt mã QR giả lên trên mã QR hợp lệ tại các bãi đậu xe trả phí, đưa đến các cổng thanh toán giả mạo. Sau khi quét mã (scanning), nạn nhân tin rằng họ đã thanh toán nhưng thực tế thông tin thanh toán của họ đã bị đánh cắp hoặc xe của họ bị kéo đi vì chưa thanh toán (Better Business Bureau).
- Lừa Đảo Phishing: Các mã QR giả được gửi qua email hoặc tin nhắn, dẫn nạn nhân đến các trang web giả mạo được thiết kế để đánh cắp thông tin đăng nhập, thông tin cá nhân hoặc cài đặt phần mềm độc hại (malware) trên thiết bị của họ (Consumer Advice, pandasecurity.com).
- Lừa Đảo Tiền Điện Tử Bằng Tình Cảm: Kẻ lừa đảo tạo lòng tin và sự thân mật với nạn nhân qua các mối quan hệ trực tuyến, sau đó lừa họ quét mã QR để chuyển tiền vào các ví tiền điện tử – cryptocurrency wallets (Better Business Bureau).
- Chuyển Hướng Trang Web Giả: Trong một số trường hợp, các mã QR giả được đặt trên các sản phẩm hoặc gửi qua email và mạng xã hội. Khi quét, các mã này chuyển hướng người dùng đến các trang web có phần mềm độc hại (maleware) hoặc đánh cắp thông tin cá nhân (ConsumerAffairs, pandasecurity.com).
Địa Điểm Đã Xảy Ra Gần Đây:
- Những vụ lừa đảo này đã được báo cáo trên toàn quốc, đặc biệt là ở các thành phố lớn nơi việc sử dụng mã QR rất phổ biến như tại các bãi đậu xe trả phí, nhà hàng và nơi có những bảng quảng cáo công cộng – public advertising (Better Business Bureau, YNHHS).
- Các báo cáo gần đây cho thấy các nỗ lực phishing qua mã QR trong email và tin nhắn cũng như tại nhà hàng nơi mã QR giả được sử dụng để thanh toán gia tăng trên toàn nước Mỹ(ConsumerAffairs).
Cách Phòng Ngừa Cho Người Cao Niên:
- Xác Minh Trước Khi Quét Mã QR: Luôn kiểm tính xác thực của mã QR, đặc biệt là ở những nơi công cộng. Nếu mã QR trông như đã bị sửa đổi hoặc được dán lên, đừng quét mã đó (Better Business Bureau, pandasecurity.com).
- Sử Dụng Tin Nhắn Rõ Nguồn: Nếu bạn nhận được mã QR từ tin nhắn không rõ người gửi hay không rõ nguồn, đừng quét mã đó. Thay vào đó, hãy xác minh tính hợp lệ bằng cách liên lạc trực tiếp với công ty hoặc cá nhân qua các phương thức có thể xác thực (Consumer Advice).
- Kiểm Rõ URL: Khi bạn quét mã QR, điện thoại của bạn thường hiển thị URL trước khi bạn mở. Hãy xem kỹ và xác minh rằng URL là chính xác và không phải là trang web giả mạo với thường có các lỗi chính tả nhỏ hoặc ký tự lạ (Consumer Advice).
- Sử Dụng Phần Mềm Diệt Virus: Cài đặt phần mềm diệt virus cập nhật để bảo đảm điện thoại và các thiết bị khác của bạn có thể phát hiện và ngăn chặn phần mềm độc hại (malware) từ các lần vô tình quét mã QR giả(pandasecurity.com).
- Tránh Quét Mã Không Cần Thiết: Hãy cẩn thận khi quét mã QR ở nơi công cộng hoặc từ các email không rõ người gửi, đặc biệt là những email yêu cầu bạn hành động khẩn cấp hoặc cung cấp phần thưởng (ConsumerAffairs).
Bằng cách cảnh giác và theo các cách thức nêu trên, người cao niên có thể tránh trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo liên quan đến mã QR. Nếu bạn nghi ngờ rằng mình đã gặp phải mã QR giả mạo, hãy báo cáo ngay cho các cơ quan chức năng hoặc Ủy Ban Thương Mại Liên Bang (FTC).
-Lê Nguyên Vũ-