Halloween có nguồn gốc từ lễ hội cổ xưa của người Celtic gọi là Samhain, một lễ hội đánh dấu sự kết thúc của mùa thu hoạch nông nghiệp và bắt đầu bước vào đông. Người Celtic, sống khoảng 2.000 năm trước ở vùng đất ngày nay là Ái Nhĩ Lan (Ireland), thuộc Vương Quốc Anh, và miền bắc nước Pháp, tin rằng ranh giới giữa thế giới sống thì thế giới chết trở nên mờ nhạt vào đêm 31 tháng 10. Họ tổ chức đốt lửa trại và mặc trang phục để xua đuổi các linh hồn lang thang, vì họ tin rằng linh hồn của người đã khuất sẽ trở lại trần gian vào đêm này.
Khi Đế Chế La Mã (Roman Empire) chinh phục các vùng đất của người Celtic vào thế kỷ thứ nhất sau Công Nguyên, một số phong tục của Samhain đã kết hợp với các lễ hội của người La Mã, chẳng hạn như Feralia, một lễ hội tưởng niệm người chết. Đến thế kỷ thứ 8, Giáo Hoàng Gregory III đã chọn ngày 1 tháng 11 làm Ngày Lễ Các Thánh (All Saints’ Day hay All Hallows), biến ngày 31 tháng 10 thành Đêm Lễ Vọng Mừng Các Thánh (All Hallows’ Eve), sau này trở thành Halloween. Giáo Hội Công Giáo đã cố gắng thay thế lễ hội của người ngoại giáo bằng một lễ kỷ niệm mừng các thánh của Công Giáo, nhưng nhiều phong tục từ ban đầu vẫn tồn tại đến ngày nay.
Halloween Bắt Đầu ở Mỹ Như Thế Nào?
Halloween lan đến Hoa Kỳ từ những người nhập cư Âu Châu vào thế kỷ 19, đặc biệt là người Ireland chạy trốn khỏi “Nạn Đói Khoai Tây” (Potato Famine) vào những năm 1840. Ngày lễ này dần dần phát triển khi các nhóm nhập cư kết hợp các truyền thống mùa thu và thu hoạch mùa màng khác nhau.
Vào cuối thế kỷ 19, người Mỹ bắt đầu tập trung vào Halloween như một sự kiện cộng đồng, trở thành một ngày lễ xoay quanh các bữa tiệc, trò chơi, ẩm thực và trang phục thay vì chú trọng vào ma quỷ hay phù thủy. Các thị trấn trên khắp Hoa Kỳ đã tổ chức các bữa tiệc Halloween cho cả trẻ em và người lớn để kết nối các khu phố với nhau, và Halloween bắt đầu mất đi nhiều yếu tố tôn giáo và mê tín.
Lịch Sử và Truyền Thống của “Trick-or-Treating”
Trick-or-treating có nguồn gốc từ nhiều truyền thống khác nhau. Một trong những ảnh hưởng chính là phong tục thời trung cổ gọi là “souling”, diễn ra ở một số vùng của nước Anh và Ái Nhĩ Lan (Ireland). Người nghèo sẽ đến các nhà và cầu nguyện cho những linh hồn đã qua đời để đổi lấy thức ăn, thường là những chiếc bánh nhỏ gọi là “soul cakes”. Một ảnh hưởng khác là phong tục mumming và guising, người ta mặc trang phục và biểu diễn các trò ảo thuật hoặc bài hát để nhận được quà. Những phong tục này tiếp tục tồn tại vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20.
Trick-or-treating bắt đầu phổ biến ở Hoa Kỳ vào khoảng những năm 1930. Ban đầu, Halloween liên quan nhiều đến các trò đùa và phá phách — như lật đổ nhà vệ sinh hoặc bôi xà phòng lên cửa sổ — được gọi là “tricks”. Để ngăn chặn sự phá hoại, cộng đồng khuyến khích trẻ em mặc trang phục và đi từ nhà này sang nhà khác xin kẹo, trở thành phổ biến của phần “treat”. Sau Đệ Nhị Thế Chiến, với sự bùng nổ dân số và việc sản xuất kẹo, trick-or-treating trở thành một hoạt động thân thiện với gia đình, và được xem như một phần quan trọng của truyền thống Halloween ở Mỹ.
Ngày nay, trick-or-treating là một hoạt động biểu tượng của Halloween, trẻ em hóa trang và đi gõ cửa từng nhà xin kẹo, tiếp tục sự kết hợp giữa các phong tục cổ xưa và hiện đại.
-Phan Trần Hương-