Thánh Phanxicô Assisi, một trong những vị thánh được yêu mến nhất trong lịch sử Kitô giáo, được biết đến với lòng sùng kính sâu sắc dành cho Chúa Kitô và tình yêu vô biên đối với tạo vật của Thiên Chúa. Cuộc đời của ngài, được đánh dấu bằng sự khiêm nhường và nghèo khó, là một minh chứng cho đức tin kiên định. Trong số nhiều đóng góp của ngài cho truyền thống Kitô giáo, việc tạo dựng cảnh Giáng Sinh đầu tiên tại Greccio, Ý, vào tháng 12 năm 1223 nổi bật như một di sản sâu sắc và bền vững.
Nguồn cảm hứng cho việc tái hiện cảnh Chúa Giáng Sinh này đến từ chuyến hành hương của Thánh Phanxicô tới Đất Thánh vào các năm 1219–1220. Trong thời gian đó, ngài đã viếng thăm các địa điểm thiêng liêng gắn liền với cuộc đời, cái chết và sự phục sinh của Chúa Kitô. Những trải nghiệm này để lại ấn tượng sâu sắc, khiến các sự kiện trong cuộc đời Chúa Giêsu trở nên gần gũi và thực tế hơn. Thánh Phanxicô khao khát tái hiện mối liên kết thiêng liêng đó cho những người không thể đến Đất Thánh.
Vào tháng 11 năm 1223, Thánh Phanxicô đã xin phép Đức Giáo Hoàng Honorius III để tổ chức một cảnh Giáng Sinh. Ngài rất quen thuộc với ngôi làng trên đồi Greccio, cách Rome khoảng 50 dặm về phía bắc, nơi ngài đã rao giảng hơn một thập niên. Được Đức Giáo Hoàng cho phép, Thánh Phanxicô bắt đầu chuẩn bị cho buổi lễ Giáng Sinh đặc biệt.
Hai tuần trước đêm Giáng Sinh, Thánh Phanxicô yêu cầu người bạn của mình, Lãnh chúa Giovanni Velita ở Greccio, chuẩn bị một hang động gần nơi ngài ẩn tu. Hang động được trang trí với một máng cỏ đầy rơm, các con vật sống bao gồm một con bò và một con lừa, cùng các vật dụng cần thiết để tái hiện cảnh Chúa Giáng Sinh ở Bethlehem. Mục đích của Thánh Phanxicô là làm cho câu chuyện Giáng Sinh trở nên sống động, để các tín hữu có thể chứng kiến sự đơn sơ và nghèo khó mà Chúa Kitô đã chấp nhận khi đến thế gian.
Vào đêm Giáng Sinh, dân làng tụ tập tại hang động, mang theo nến và đuốc để thắp sáng khung cảnh. Những đống lửa bập bùng trong các khe đá, tỏa ra ánh sáng ấm áp. Trong Thánh Lễ, Thánh Phanxicô, với vai trò phó tế, đã công bố Tin Mừng và giảng bài giảng đầy cảm xúc. Theo lời của Thầy Thomas of Celano, Thánh Phanxicô muốn mọi người “nhìn thấy bằng đôi mắt thể xác” sự khiêm nhường và mong manh của sự giáng sinh của Chúa Kitô.
The site of the original Nativity in Greccio
Một sự kiện kỳ diệu được cho là đã xảy ra trong đêm đó. Lãnh chúa Giovanni Velita, người chứng kiến tận mắt, tuyên bố rằng một hài nhi thực sự đã xuất hiện trong máng cỏ trống. Thánh Phanxicô, tràn ngập kính yêu và thương mến, đã ôm lấy hài nhi, giữ chặt trong vòng tay mình. Trong những ngày và tuần tiếp theo, nhiều phép lạ khác được ghi nhận. Người ta cho rằng việc chạm vào rơm từ máng cỏ đã mang lại sự chữa lành cho người bệnh và sự an lành cho gia súc cũng như các sản phụ đang gặp khó khăn.
Cảnh Giáng Sinh đầu tiên này đã trở thành biểu tượng mạnh mẽ của đức tin và lòng sùng kính. Ngày nay, địa điểm của cảnh Giáng Sinh nguyên bản tại Greccio vẫn là nơi hành hương của nhiều tín hữu. Một nhà ẩn tu và thánh địa của dòng Phanxicô đánh dấu địa điểm này, với bàn thờ đá và các bức bích họa mô tả cảnh Chúa Giáng Sinh. Vào mỗi dịp Giáng Sinh, người dân Greccio tái hiện lại sự kiện lịch sử này để tôn vinh di sản của Thánh Phanxicô.
Cảnh Giáng Sinh của Thánh Phanxicô tiếp tục truyền cảm hứng cho các Kitô hữu trên toàn thế giới, nhắc nhở họ về tình yêu đơn sơ nhưng sâu sắc của Thiên Chúa và vẻ đẹp vĩnh cửu của câu chuyện Giáng Sinh.
-Lê Nguyễn Thanh Phương-