Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống (Presidents Day) là một trong những ngày lễ liên bang được công nhận rộng rãi nhất tại Hoa Kỳ, được tổ chức vào ngày thứ Hai tuần thứ ba của tháng Hai. Mặc dù thường được gắn liền với việc tôn vinh di sản của George Washington và Abraham Lincoln, ngày lễ này đã phát triển thành một hoạt động kỷ niệm rộng lớn hơn về chức vụ tổng thống. Xuất phát từ lịch sử khi quốc gia mới hình thành, Ngày Vinh Các Danh Tổng Thống cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về sự đan xen giữa chính trị, văn hóa, ngôn ngữ và truyền thống trong xã hội Mỹ. Đồng thời, ngày lễ này cũng cho thấy khả năng kết hợp giữa tính hiện đại và sáng tạo đa văn hóa với các giá trị cốt lõi của quốc gia Hoa Kỳ.
1. Nguồn gốc Lịch sử và Nền tảng Chính trị
Khởi nguồn của Ngày Dành Cho Tổng Thống bắt đầu từ việc kỷ niệm sinh nhật của vị tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, George Washington. TT Washington, sinh ngày 22 tháng 2 năm 1732, được tôn vinh là “Người Cha của Dân tộc.” Đến cuối thế kỷ 18, các hoạt động kỷ niệm sinh nhật của TT Washington đã bắt đầu được tổ chức, thể hiện tinh thần khát khao tôn vinh tài lãnh đạo và vai trò dẫn dắt đất nước non trẻ. Về sau, khi sinh nhật của Abraham Lincoln (ngày 12 tháng 2) cũng được kỷ niệm rộng rãi—đặc biệt tại những tiểu bang như Illinois—một phong trào đã nổi lên nhằm hợp nhất các lễ kỷ niệm này.
Sự thay đổi chính trị dẫn đến việc công nhận chính thức một ngày lễ thống nhất xuất hiện cùng với Đạo Luật Nghỉ Lễ Thứ Hai Đồng Nhất năm 1968 (Uniform Monday Holiday Act), nhằm tạo thêm nhiều kỳ nghỉ cuối tuần ba ngày cho người lao động bằng cách dời các ngày lễ liên bang sang thứ Hai. Sự thay đổi lập pháp này đã chuyển việc kỷ niệm sinh nhật Washington tổ chức vào ngày thứ Hai mà chúng ta biết ngày nay là: Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống. Theo thời gian, nhiều tiểu bang đã áp dụng tên gọi “Presidents Day,” để tôn vinh không chỉ Washington và Lincoln mà còn cả sự lãnh đạo của mọi tổng thống Hoa Kỳ.
2. Ý Nghĩa và Các Khía Cạnh Văn Hóa
2.1 Tôn Vinh Lãnh Đạo và Dân Chủ
Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống tượng trưng cho những nguyên tắc cốt lõi của Hoa Kỳ về lãnh đạo, quản trị và dân chủ. Thông qua việc ghi nhận những thành tựu—và đôi khi cả những khiếm khuyết—của những người từng nắm giữ cương vị cao nhất của quốc gia, người Mỹ được khuyến khích suy ngẫm về bản chất đang biến đổi của chức vụ tổng thống. Sự phản tỉnh này định hình diễn ngôn công cộng về trách nhiệm giải trình, trách nhiệm công dân, cũng như các giá trị mà Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ luôn hướng đến.
2.2 Lễ Kỷ Niệm và Tham Gia Công Đồng
Theo thời gian, ngày lễ này đã trở thành một phần quan trọng trong nhận thức cộng đồng, được kỷ niệm qua nhiều hoạt động—từ việc tái hiện lịch sử về lãnh đạo của George Washington đến các chương trình học đường nêu bật vai trò của các đời tổng thống. Các viện bảo tàng và tổ chức văn hóa nhân dịp này thường giới thiệu đến công chúng những thời khắc quan trọng trong lịch sử Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, các nhà bán lẻ thường tận dụng kỳ nghỉ cuối tuần ba ngày để tổ chức các chương trình khuyến mãi, coi Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống như một mốc quan trọng trong lịch thương mại.
2.3 Ngôn Ngữ và Truyền Thông
Khía cạnh tu từ của Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống thể hiện qua các bài diễn văn, tài liệu giáo dục và những chiến dịch trên mạng xã hội. Ngôn ngữ xung quanh ngày lễ thường nhấn mạnh tính đoàn kết, niềm tự hào dân tộc và sự tôn trọng Hiến Pháp. Việc tập trung vào những thông điệp đề cao các nguyên tắc dân chủ có thể giúp thu hẹp rạn nứt chính trị, nhắc nhở công dân về những lý tưởng chung gắn kết họ lại với nhau, ngay cả trong thời kỳ đầy thách thức và chia rẽ.
3. Vai Trò của Con Người, Truyền Thống và Hiện Đại
3.1 Một Xã Hội Đa Dạng và Tiếp Tục Phát Triển
Hoa Kỳ là một bức tranh đa dạng của nhiều nền văn hóa, chủng tộc, ngôn ngữ và truyền thống. Khi quốc gia dần trở nên đa sắc tộc, Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống tạo cơ hội để làm nổi bật những giá trị chung—như tự do, cơ hội và phục vụ cộng đồng—giữa các cộng đồng khác nhau. Đối với người nhập cư và những công dân mới, việc tìm hiểu về ngày lễ có thể là cánh cửa để khám phá cấu trúc quản trị và các chuẩn mực văn hóa của Hoa Kỳ.
3.2 Cân Bằng Giữa Truyền Thống và Đổi Mới
Văn hóa Mỹ phát triển mạnh mẽ nhờ sự cân bằng giữa truyền thống và đổi mới. Trong khi Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống tôn vinh di sản của các lãnh đạo quá khứ, nó cũng mở ra những cách hiểu biết đương đại. Ngày nay, các trường học thường áp dụng công nghệ, kho tài liệu trực tuyến và phương tiện tương tác trong việc dạy và học về lịch sử về các tổng thống, qua đó thể hiện sự năng động của nền giáo dục hiện đại. Sự kết hợp giữa truyền thống và công nghệ thế kỷ XXI bảo đảm rằng di sản lịch sử không bị mai một, mà còn được tái hiện và mở rộng cho thế hệ trẻ.
3.3 Sự Thể Hiện Sáng Tạo và Lễ Hội Đa Văn Hóa
Các nghệ sĩ, nhà văn và người biểu diễn thường dùng Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống như một bệ phóng cho sự sáng tạo, từ những triển lãm tôn vinh những chân dung biểu tượng cho đến những phê bình đương đại về quyền lực chính trị. Những tác phẩm văn hóa này có thể tôn vinh thành tựu của các tổng thống hoặc thách thức các câu chuyện lịch sử lâu nay. Trong một quốc gia với muôn vàn hoạt động văn hóa, các nỗ lực sáng tạo như vậy giúp Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống trở nên ý nghĩa hơn với nhiều cộng đồng, đồng thời khẳng định cam kết với tự do phát biểu.
4. Tính Hiện Đại, Sáng Tạo, Truyền Thống, và Đa Văn Hóa Cùng Tồn Tại Như Thế Nào
Bản chất của Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống cho thấy một quá trình thương lượng liên tục giữa việc tôn vinh các nhân vật lịch sử và hướng tới một tương lai ngày càng bao quát, đổi mới. Tính hiện đại giúp ngày lễ luôn sôi động—kết hợp công nghệ truyền thông mới và quan điểm mới mẻ. Sự sáng tạo cho phép mỗi cá nhân gắn kết với di sản của chức vụ tổng thống qua những hình thức gần gũi, dù là nghệ thuật, văn học hay kể chuyện kỹ thuật số. Truyền thống, như các cuộc diễn hành và hoạt động tưởng niệm trong trường học, đặt nền tảng để duy trì sự gắn kết với các thế hệ trước. Sự đa văn hóa có thể làm cho ngày lễ này không mang tính đồng nhất: nhiều cộng đồng khác nhau mang đến những trải nghiệm và cách diễn giải riêng, làm phong phú thêm cuộc đối thoại quốc gia về lãnh đạo, quản trị và bản sắc tập thể.
Ngày Vinh Danh Tổng Thống khởi đầu như một sự tri ân dành cho vị tổng thống đầu tiên, George Washington, và dần được mở rộng để ghi nhận di sản rộng lớn hơn của chức vụ tổng thống Hoa Kỳ. Vượt trên ý nghĩa tưởng niệm, đây là dịp để suy ngẫm về các giá trị quốc gia, cơ cấu chính trị cũng như bản sắc văn hóa. Sự tương tác giữa chính trị, con người, ngôn ngữ và văn hóa trong Ngày Vinh Danh Các Tổng cũng làm nổi bật tính phức tạp, phong phú của xã hội Hoa Kỳ. Đồng thời, sự phát triển của ngày lễ còn cho thấy khả năng đổi mới, bao trùm và sáng tạo của quốc gia.
Khi Hoa Kỳ tiếp tục lớn mạnh thành một quốc gia đa văn hóa, thách thức đặt ra là giữ vững tinh thần cốt lõi của Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống—sự trân trọng đối với lãnh đạo, phục vụ và dân chủ—đồng thời để ngày lễ thích ứng với thời đại mới. Qua đó, Ngày Vinh Danh Các Tổng Thống không chỉ là lễ kỷ niệm lịch sử, mà còn là lời nhắc nhở đầy hy vọng về tương lai, phản ảnh khát vọng và những giá trị chung gắn kết người dân Mỹ với nhau.
-Lê Nguyễn Thanh Phương-